Қазақстанда танымал стартаптың негізін қалаушысымен танысып, ақпараттық технологиялар саласындағы бизнестің ерекшеліктері туралы білдік.
Сейлбек Мықтыбеков, 35 жаста, Астана қаласы, Beyne.ai стартапының негізін қалаушы, @seilbek_myktybekov
Өзім туралы
Мен 15 жасымнан бастап бағдарламалаумен айналысамын. Əрқашан код жазуды ұнататынмын. Сондай ақ жарыстарға қатысатынмын. Алғашында шағын жобаларды жаздым, кейін үлкен қосымшаларды жасауға көштім.
Уақыт өте келе бағдарламалауды білетінімді түсіндім, бірақ көбірек жасау үшін команда жинау керек болды. Бұл кезеңде əзірлеуші сəулетші болады, жүйелерді жобалайды жəне командаларды басқарады.
Мен өзіме беймəлім жаңа нəрсе жасағым келді. Сондықтан мен стартап индустриясына ауыстым.
Жоба туралы
Beyne.ai өнімінің идеясы карантин кезінде ғимаратқа кіру үшін QR кодын сканерлеу қажет болғанда пайда болды. Бұл процесс уақытты қажет ететіндіктен маған ұнамады, Сондықтан біз оны автоматтандырдық. Бір апта ішінде шешімді енгізіп, іске қостық, кейін Almaty Investment Forum-да жеңіске жеттік.
Біздің шешімімізден үлкен өнім жасау деген мақсатымыз болған жоқ. Бірақ уақыт өте келе бизнес пен Smart City технологияларының жəне ондағы бейнекамераларды талдау қажеттілігін көрдік. Бұл мектептер мен балабақшаларда да өзекті, себебі бұл қауіпсіздікті қамтамасыз етеді. Негізі, көп камералар орнатылған, яғни адам əрқайсысын нақты уақыт режимінде көре алмайды. Біз бұл мəселені жасанды интеллект арқылы шешеміз.
Beyne.ai қолайлы сапада түсіретін кез келген камерадан бейне ағынын «тартып» алады. Содан кейін клиент нысандарды талдау үшін оларды баптай алады. Бұл адамдар немесе əртүрлі нысандар болуы мүмкін.
Алғашында команда үш-төрт адамнан жұмыс істейтін. Қазір біз сегіз қызметкерге жеттік. Өнімнің өзегін жасап, енді ірі кəсіпорын жобаларын енгіземіз.
IT секторындағы бизнестің ерекшеліктері
Көбінесе IT бизнесінің негізін қалаушыларда техникалық білім мен тəжірибе жетіспейді. Бұл жағынан менің жолым болды, себебі мен ұзақ жылдар бойы техникалық директор болып жұмыс істедім жəне күрделі жүйелерді əзірледім. Бұл тəжірибием стартап жасау кезінде көмектеседі. Мен өнімнің техникалық қыр-сырын түсінемін жəне қызметкерлерге тапсырма бермес бұрын, белгілі бір шешімнің қалай жұмыс істейтінін түсінуге тырысамын. Бұл жасанды интеллектке қатысты терең технологиялық жобалар үшін өте маңызды.
IT-кəсіпкерге, егер ол жақсы болса жəне негізгі бэкграунд берсе, жоғары білім алған жөн
Көптеген адамдар Face Recognition саласында бəсекелестік көп екенін айтты. Бірақ біз, бет- əлпетті тану — қосалқы өнімге айналып, объектілермен жəне оқиғалармен жұмыс істеу саласы бірінші орынға шығатын деңгейге жеттік. Егер сіз одан əрі қазсаңыз да, бəсекелестері көп тар салада да көшбасшы бола аласыз.
Стартапер үшін келесі кезең — жобаны Бизнес кезеңіне көшіріп, одан ақша табу. Осы процестен өткенде көп нəрсені автоматтандыруға жəне енгізуге тура келетінін түсінесіз. Бұл кезеңде белгілі бір салада ең жақсы болу деген мақсаты жоқ. Керісінше — əрекеттерді мүмкіндігінше кең ойластырыңыз.
IT-кəсіпкер қандай болуы керек
IT-кəсіпкер үшін «өнім туралы ойлау» маңызды. Өнім менеджерлері көбінесе технологияны жақсы білетін жəне кодты өздері жазатын əзірлеушілер болып табылады. Олар сонымен қатар дизайнды жақсы түсініп, клиентпен қарым-қатынас жасай алады. Қазақстанда мұндай адамдар аз.
IT-кəсіпкерге, егер ол жақсы болса жəне негізгі бэкграунд берсе, жоғары білім алған жөн. Бірақ көбісі білімі жоқ дипломдармен келеді. Керісінше де болады: бірде маған 17 жастағы жігіт сұхбаттасуға келіп, бірнеше дипломы бар əзірлеушілерге қарағанда ең жақсы hard skills көрсетті.
Білімді дипломсыз да алуға болады. Мысалы, Билл Гейтс өзі үшін жаңа тақырыпты түсіну үшін кем дегенде бес кітапты зерттейді, содан кейін ең жақсы мамандармен сөйлеседі. Осыдан кейін ол тапсырманы орындау үшін қажетті білімді жинақтайды. Ақпаратты қабылдау жəне оны өзіңіз үшін пайдалану — керемет нəрсе.
Трендтер туралы
Трендтерді ұстану серфингке ұқсайды-алдымен бір толқынды, содан кейін келесі толқынды «ұстауға» тырысасыз. IT-де де солай. Бірнеше жыл бұрын бəрін блокчейн идеясы басып кетті. Инвесторлар қаржыландыруды бөлуге дайын болғандықтан стартаптардың негізін қалаушылар технологияны енгізд.
Бүгінгі таңда трендтердің жаңа толқыны – жасанды интеллект. Барлығы бұл технология туралы айтады, ал Кремний алқабында бірде-бір оқиға AI мамандарынсыз жүрмейді. Ең күшті даму генеративті AI-де, ол кескіндерді, музыканы жəне т.б. жасай алады. Мұндай нейрондық желілер қазірдің өзінде кодты жасай алады. Ірі компаниялар мұны пайдаланып, кіші əзірлеушілерді ауыстырады. Бұл компаниялар өз жұмыстарында жасанды интеллектті белсенді пайдалана бастаған, бұл Қазақстан үшін даму нұсқасы болып табылады.
Уақыт өте келе AI өмірдің барлық салаларына енгізілген қарапайым нəрсеге айналады. Содан кейін жаңа «толқын» пайда болады. MedTech стартаптары осылайша танымал болып келеді. Маған Amazon басшысы Джефф Безос өлместік эликсирін құруды жоспарлап отырғанын айтты. Мүмкін оның ресурстарымен ол да іске асады.
Тағы бір бағыт — метағалам. Егер Apple өзінің VR көзілдірігін шығарса, онда бұл технология бізбен ұзақ уақыт бойы бірге болады.
Жаңадан бастағандарға кеңестер
Жаңа бастаған əзірлеушілерге өз жұмысында жасанды интеллект қолдануды тезірек бастауға кеңес беремін. Бұрын бес жыл бойы бағдарламалап, senior-маман болуға болатын. Бүгінде ЖИ көмегімен кодты жылдам жазу сияқты жаңа əдістерді қолдану міндетті. Басқа жағдайда артта қалу қаупі бар.
Стартапшыларға «қатты» ғана емес, «жұмсақ» дағдыларды да күшейтуге кеңес беремін. Трендтерді бақылау керек. Акселерацияға жəне нетворкинг іс-шараларына қатысу — міндет. Осының арқасында сіз қайда қадам басу керектігін түсінесіз.
Басты кеңес — қорықпау. Алға қарай қадам басу, тым ұзақ ойланбау.
