Оқушылары Панамадағы Дүниежүзілік Олимпиадада екі медаль иеленген — «Роботек» робототехника мектебінің негізін қалаушысы үздік нәтижелерге қол жеткізуге не көмектескені туралы айтты. Сондай-ақ, болашақтағы оқуды қалай көретіндігін сұрадық.
Санжар Шалкарбеков, 45 жаста, Астана қаласы, «Роботек» робототехника мектебінің негізін қалаушысы
Қалыптасу және даму туралы
Мамандығым бойынша экономистпін. Қосымша білім беру және робототехника саласына келгенге дейін шетелде корпоративтік қаржы саласында жеке секторда жұмыс істедім.
2015 жылы Қазақстанға көшіп келдім, содан бері білім беру мәселесімен айналысып келемін. Бұл тақырып мені әрдайым мазалайды. Бұл әлемде болып жатқан өзгерістерді сезінумен байланысты деп ойлаймын. Мен өскелең ұрпақ төртінші өнеркәсіптік революция жағдайында қалай өмір сүріп, табыс табады, оларда қандай бәсекелестік артықшылықтар болады деген сұрақтар қойдым.
Робототехника бойынша алғашқы сабақтарды франшиза аясында бастадық. Бірақ төрт жылдан кейін франшизадан шығу туралы шешім қабылдадық және содан бері қазақстандық «Роботек» компаниясы ретінде жұмыс істеп келеміз.
Компания құрылғаннан бері біз балаларды робототехника бойынша турнирлер мен олимпиадаларға дайындау бағытын саналы түрде дамытып келеміз. Мықты жаттықтырушыларды, жеке жабдықтарды, үй-жайларды, полигондарды даярлау — мұның бәрі көп шығынды талап етеді, кейде тіпті қысқа мерзімдік көкжиекте де тиімсіз. Бірақ білім беру тиімділігі тұрғысынан алғанда балалар үшін бұл — олар үшін қажетті және маңызды тәжірибе. Олимпиадалар мен турнирлерге қатысу — білімді кристалдандыру, оқудың шарықтау шегі.
Биыл біздің балалар Панамада робототехника бойынша Дүниежүзілік Олимпиадада екі медаль жеңіп алды. Бұл жеңістер Қазақстан үшін маңызды. Осылайша біз қазақстандық робототехникалардың бастарындағы шектеулерді алып тастадық. Мұндай жетістіктермен бізде әлсіз нәтижелерді ақтауға негіз жоқ.
Биыл біздің балалар Панамада робототехника бойынша Дүниежүзілік Олимпиадада екі медаль жеңіп алды
Біз бірегей өнім — робототехника бойынша Robotek.pro онлайн-платформасын құрдық. Бұл сайт үшін біз барлық білімімізді дайын әдістемелік құралдарға жүйелендірдік. Платформа роботты техника кабинеттері бар басқа клубтар мен мектептерге біздің бейне сабақтарымыздың көмегімен өз бетінше айналысуға мүмкіндік береді. Біздің сайтты 55-ке жуық мектеп пайдалануда.
Сондай-ақ біз ірі қайырымдылық қорларымен жұмыс істейміз. Олардың қолдауымен өңірлерде робот техникасын оқыту сапасын қолдауға мүмкіндік беретін тегін сабақтар өткіземіз.
Саланы дәріптеу үшін көп жұмыс істейміз. Біздің YouTube арнамызға 10 подкаст түсірілді. Спикерлер ретінде үлкен жетістіктерге қол жеткізген мықты жаттықтырушылар мен оқушыларды шақырамыз.
Қазіргі білім туралы
Желтоқсанның басында PISA халықаралық рейтингінің нәтижелері жарияланды, онда Қазақстан математика және жаратылыстану ғылымдары бойынша үздік 50 елдің қатарына енді. Жекелеген облыстардың нәтижелері жақсаруда. Бұл біздің даму бағытында келе жатқанымызды білдіреді.
Біздің елімізде STEM-білім беруді, робототехниканы дамытуға көп көңіл бөлінеді. Оған арнайы кабинеттер санының артуы дәлел. Маған «білім берудің тұрақты дамыту қоры» іске асырып жатқан ауылдық мектептерді дамыту жөніндегі жоба ұнайды. Өздеріңіз білетіндей, «болмыс сананы анықтайды». Мұндай жобалар оқушыларға да, мұғалімдерге де дамуға қосымша мотивация береді.
Біздің білім беру жүйемізде әлі де өсуге жол бар. Мұғалімдермен үлкен жұмыс жүргізу керек. Халық өсіп келеді, жүктеме артуда. Сонымен қатар, оқыту технологиясы өзгеруде және Microsoft Word бағдарламасын меңгеру жеткіліксіз. Педагогтар бағдарламалау тілдерін үйренуге және жасанды интеллектпен жұмысты меңгеруге тиіс.
Білім берудің болашағы туралы
Білім алу көздері түбегейлі өзгерді. Егер бұрын бұл мұғалімдер мен кітаптар болса, енді балалардың операция жасайтын әртүрлі ақпарат көздері бар. Сондықтан, менің ойымша, білім беруді жобалық қызмет жағына қарай дамыту керек. Оқу процесі ақпаратты іздеуді, талдауды және синтездеуді қамтуы тиіс. Балаларға мәнін анықтап, нәтижесін сауатты көрсетуге үйрену қажет.
Сондай-ақ жас ұрпақты командада жұмыс істеуге, ынтымақтастық құруға үйрету маңызды. Өйткені, гаджеттер балаларды оңашалануға мәжбүрлейді және виртуалды кеңістікте көбірек, ал шын кеңістікте аз араласады.
Болашақ білімді жасанды интеллект технологияларын дамытуды ескере отырып құру керек. Уақыт өте келе, AI, автоматтандыру адамнан зияткерлік емес, монотонды жұмысты алып тастайды, ал көптеген кәсіптер жойылады немесе олардың мәні өзгереді. Осыған байланысты балаларды шығармашылық ойлау және эмоциялық интеллект тұрғысынан дамыту маңызды — роботтандыру, AI алмастыра алмайды. «Адамға адам керек» дегендей.
Болашақ білімді жасанды интеллект технологияларын дамытуды ескере отырып құру керек
Мектеп — бұл ондаған жылдар бойы қалыптасқан оқыту жүйесі. Сондықтан үлкен өзгерістерді күрт енгізуге болмайды. Пилоттық жобалар болуы тиіс, оларды өзекті жағдайда ұстау қажет. Ал оң нәтижені жалпы жүйеге енгізуге болады.
