Анар Озесер, 36 жаста, туған қаласы — Семей
Мен Түркия азаматына тұрмысқа шықтым, Бурса қаласында тұрып жатырмыз. Күйеуім екеуміз Қазақстанда үйлендік, алайда 2010 жылы Түркияға көшіп келген соң балаларымыз дүниеге келді. Үшем өсіріп отырмыз: екі ұл және бір қыз. Олар биыл жетіге толады.
Түркияда балаларды қатал қадағалайды. Бұл процесте алдыңғы орынды дін алады. Әрине, көп нәрсе отбасыға байланысты, кейде отбасыларда бала тәрбиелеудің түрліше әдістері бар. Түркия космополиттік ел болғандықтан, жергілікті отбасыларға тән ерекшелік бар, бұл ерте даму мен практикалық білімнің саласында жақсы білім беру болып табылады. бұл жерде шығармашылық қабілет уақыт пен күш жұмсайын құрал ретінде қарастырылмайды. Жалпыға ортақ емтихандар маңызды орын алады, олар білім деңгейі мен балалар өмірінің сапасын анықтайды.
Түркиядағы балалар қатал тәрбиеленеді
Түрік отбасындағы тәрбие негізі қазақтардыкімен ұқсас. Сондықтан, маған қиын болған жоқ. Салт-дәстүрлерді сақтай отырып, үлкендерге құрмет көрсету — мұның бәрі бізге бала кезден таныс.
Ал тілге келгенде бәрі де оңай емес. Тілдік орта болмаған соң басқа тілді қолдану қиын. Біздің отбасымызда менің ана тілім қазақ тілі. Мен балалармен қазақша сөйлескеніммен, олардың көп нәрсені түсінетініне қарамастан, балалар қазақ тілінде еркін сөйлей алмайды.
Мерекелер мен дәстүрлеріміз бірдей, осы жағынан жолым болды. Біз Наурызға арнап ұлтық киімдерімізді алып келдік.
Мен балалармен қазақша сөйлескеніммен, олардың көп нәрсені түсінетініне қарамастан, балалар қазақ тілінде еркін сөйлей алмайды
Әлия Жүнісова, 27 жаста, туған қаласы — Балқаш
Біздің АҚШ-та тұрғанымызға тоғыз жылдан асты. Күйеуім екуміз 2008 жылы студент шағымызда келген едік. Алғашқы бес жылда Нью-Йоркте тұрдық, қазір Нью-Джерсиде тұрып жатырмыз. Балаларымыз АҚШ-та дүниеге келді. Тұңғышымыз — Камила алты жаста, кенжеміз — Сафия, ол үш жаста.
Ең бірінші көзге түскені американдықтардың балаларымен қалай сөйлесіп, қандай қарым-қатынаста болатыны. Туған күннен бастап баламен сөйлесіп, бәрін айтады. Ересектер өздерін балалар түсінетіндей ұстайды. Сәбиді жаңа туған кезінен бастап басқа бөлмеде ұйықтатады.
Сәбиді жаңа туған кезінен бастап басқа бөлмеде ұйықтатады
Бала күнінен балаларын ойын дұрыс құруға, өз пікірінің болуына, өз ойын білдіруге талпынуға, ересектермен бірдей дәрежеде сөйлесе білуге үйретеді. Ата-аналар балаларының бар қабілетін ашып, оны дамытуға көмектесуге тырысады.
Ата-аналар баланы ерте жастан қоғамға сіңісіп кетуге көмектеседі. Сондықтан, алты айлық баламен топтық жалпы сабақтарға қатысады. Олар Mommy&Me classes деп аталады. Әдетте, бәрі ойын атмрсферасында өтеді және балалар құлшыныспен қатысады.
Төрт айдан бастап баланы жүзуге қатыстыра аласыз. Балалар өсе келе 18 айдан бастап балаларға арналған йога мен Story reading бастауға болады. Кітапқа деген сүйіспеншілік жаялықтан басталады. Кез келген кітапханада балаларға арналған бағдарламалар бар. Балалардың көбісі екі жасында алфавитті біліп, сандар, түстерді ажырата алады, бес жасқа қарай оқып үйренеді немесе оқу біледі.
Алғашқы жүктіліктің өзінде күйеуіміз екеуміз баланы қазақ тілінде сөйлеуге үйрету керек деп шештік, кейін орыс тілін қосып, ал ағылшын тілін балабақшада, мектепте үйреніп алады. Бәрі де солай болды. Екі жасқа дейін үйде тек қазақша сөйлестік. Қазір қазақша да, орысша да сөйлейміз. Сыртта тек ағылшын тілінде сөйлейміз. Қыздарыммен қазақша ертегілер оқып, мультфильмдер көреміз. Үйімізде үнемі қазақша әндер қосылып тұрады, фольклор да, заманауи қазақша әндер де бар. Қыздарым Қарақат Әбілдинаны жақсы көреді.
Қыздарым Қарақат Әбілдинаны жақсы көреді
Жақында үлкен қызым Камила мектептегі шарада қазақтың ұлттық биі «Аққуды» билеп берді. Бәрі де оң бағасын берді, әдемі әрі нәзік аққу образы бәрін де бей-жай қалдырған жоқ.
Мәнті, ет, қуырдақ, бауырсақ, шелпек, самса дайындағанды ұнатамыз.
Қазақстандағы туыстарымыз бізге ұлттық костюмдер, қуыршақтар мен кітаптар беріп тұрады.
Екі қызымызды да қырқынан шығардық.
АҚШ-та қазақтар көп, біз үлкен дастарқанның басында жиі жиналып тұрамыз. Наурызды бірге тойлап, басқа да мейрамдарда кездесеміз.
Жаңа елде ата-анаға да, балаларға да қиын, бастысы, бала махаббат пен қолдауды сезінуі тиіс.
Динара Уолмсей, жаста, туған қаласы — Целиноград
Біз отбасымызбен Ұлыбританияда тұратынымызға бір жылдай уақыт болды. Ағылшын жігітіне тұрмысқа шықтым, бала күтімі бойынша демалыс уақыты келгенде осында көшіп келдік. Менімен бірге менің кішкентайларым егіздерім келді. Ал үлкен ұлым Томск қаласына кетті, ол политехникалық университетте студент.
Мұнда балаларға ұрыспайды. Ересектер балаларға мейіріммен қарайды, мұны әсіресе кішкентай қызымыз туғанда сездік. Кез келген жерде адамдар назарын аударып, «She is gorgeous» дейді.
Мен Ұлыбританияда баланы тәрбиелеу үш нәрсе: өзіндік үлгі, жетістіктер үшін мадақтау мен проблемалық жағдаяттарды талқылаудан тұратынына кзім жетті. Себебі, мұнда балаларға сын айтпайды, қолдайды, демейді. Осының арқасында балалар мектепке бар ынтасымен барады. Бағаны ешқашан жұрттың көзінше айтпайды, әр бала өз ұпайын өзі алады. Мектептің балаларға бар керек-жарағын: қалам, қарындаш, дәптерді алып береді және олардың бәрі жоғары сапалы болып келеді. Бұл ата-ананың жағдайы сыртқы әсер тигізбеуі үшін жасалады және бұл табысы аз отбасыларға өте маңызды. Отбасымызда ұйқыға ерте жату әдеті пайда болды. 21:00-де ұйқыға кетеміз, бізде теледидар жоқ — бұл біздің саналы таңдауымыз болатын, күн сайын кітап оқуға уақыт бөлеміз.
Мен Ұлыбританияда баланы тәрбиелеу үш нәрсе: өзіндік үлгі, жетістіктер үшін мадақтау мен проблемалық жағдаяттарды талқылаудан тұратынына көзім жетті
Егер отбасы мүшелері түгел болса, ағылшын тілінде сөйлесеміз, ал өз арамызда болса, орысша сөйлесеміз. Алайда, соңғы кезде өз арамызда сөйлескенде ағылшын тілін жиі қолданып жүрміз. Кенжемізді бала күнінен екі тілде еркін сөйлейтіндей өсіргіміз келеді.
Бастысы — баланы қолдау, бұл жерде тілдік қабілетке көңіл бөлген жөн. Бейімделу кезінде атаана мен балалар бір-біріне жақын бола түседі, және бұл керемет нәрсе.
